„Październik się rozpoczął, jak zwykły rozpoczynać się nowe miesiące – jest to sam przez się zupełnie skromny i bezszelestny początek, bez żadnych znaków ognistych; a więc właściwie zakrada się cicho, co z łatwością uchodzi uwagi, nie przestrzegającej należycie ładu. Czas nie ma w rzeczywistości żadnej cezury, łoskotu burz ani dźwięcznych fanfar na początku nowego miesiąca lub roku, a nawet na początku nowego stulecia; to my tylko, ludzie, strzelamy i dzwonimy.” ~ Thomas Mann, Czarodziejska góra
Oficjalnie witamy jesień
I nie tylko za oknem, bo jak ona przychodzi, to miesza się ze wszystkim wokół tworząc ten swój nastrojowy klimat.. ![]()
Który to właśnie będzie nam towarzyszyć podczas październikowych wędrówek! ![]()
Niesamowite, że to już ostatni miesiąc wspólnego spacerowania. Przecież dopiero co ruszaliśmy z projektem.. ![]()
Ale pamiętajcie – nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło! Przed nami kolejne wspólne zwiedzanie i odkrywanie tajemnic Krakowa! ![]()
<FORMULARZ – SPACERY 25 ORAZ 26 PAŹDZIERNIKA>

4 PAŹDZIERNIKA (sobota):
10:30 – „Trzej królowie, trzy oblicza zamku na Wawelu”, spacero-warsztat dla dzieci w wieku 6-10lat, prow. Agnieszka Szczygieł – Pomysłownik
Podczas spacero – warsztatu przypatrzymy się trzem królom Polski, którzy przekształcili wzgórze wawelskie w duchu ówczesnej mody architektonicznej. Dzieci poznają sposoby rozpoznawania śladów średniowiecza, renesansu i baroku w obecnej strukturze zabudowy wzgórza wawelskiego.
16:00 – „Święci Nowej Huty”, prow. Monika Hyla
Nowa Huta miała być miastem bez Boga tymczasem…podczas spaceru udowodnimy że wielu świętych tutaj gości. Będzie o cudownie uzdrowionym w Mogile św. Bracie Albercie, ks. Jerzym Popiełuszko,
św.. Janem Pawłem II sł. B. Jerzym Kurzeją. Dowiemy się ile kościołów jest w Nowej Hucie i wiele innych ciekawostek.
16:00 – „Nowa Huta od podwórka – Wschód”, prow. Ewa Kaczmarczyk
Mieszkałam w Hucie 30 lat, więc pokażę Wam ją „od podwórka” (dosłownie!).
Zobaczycie nawet miejsce gdzie się urodziłam. Ale spokojnie, nie będzie to wycieczka o mnie!
Zobaczymy Opactwo Cystersów, Szpital im. S. Żeromskiego, najstarsze osiedla i bloki oraz „nowohucki rynek”. Dowiecie się gdzie miał stać ratusz, gdzie stał pomnik Lenina, ile ważył i dlaczego od samego początku nie był lubiany… Pokażę Wam wszystkie kultowe miejsca idealnego, socjalistycznego miasta!
5 PAŹDZIERNIKA (niedziela):
10:00 – „Życie żydowskich dzieci – zwiedzanie Kazimierza”, spacer dla dzieci powyżej 10 r.ż., prow. Tomasz Skalik
Spacer dla dzieci wraz ze zwiedzaniem Starej Synagogi!
14:00 – „Ciekawostki Wzgórza Wawelskiego”, prow. Emil Bajorek
15:00 – „Śladami wielkich prezydentów”, prow. Agnieszka Kuźma
Kraków w przeszłości miał szczęście do prezydentów obdarzonych charyzmą i wizją nowoczesnego miasta. W czasie zwiedzania poznamy ich sylwetki i dowiemy się, jak zmieniali Kraków. Posłuchamy, kto zaczął brukować ulice i podwoił dochody bez zwiększania podatków. Dowiemy się, kto uratował Sukiennice przed zburzeniem, jakie budowle zyskał Kraków w latach 80-tych XIX wieku, kiedy w mieście uruchomiono wodociągi miejskie. Poznamy prezydenta, kto opracował projekt „wielkiego Krakowa” i jego następcę nazywanego dobrym duchem wszystkich budynków Krakowa.
11 PAŹDZIERNIKA (sobota):
10:30 – „Getto krakowskie oczami mieszkańców”, prow. Agnieszka Kuźma
Podczas zwiedzania zobaczymy pozostałości dawnego muru, adresy, pod którymi mieściły się najważniejsze instytucje getta takie jak: siedziba Samopomocy Żydowskiej, szpital, urząd pracy. Dowiecie się, jak wyglądało życie codzienne w getcie, kto niósł pomoc mieszkańcom getta, a kto zapisał się negatywnie na kartach historii. Poznacie wspomnienia Haliny Nelken, Renaty Zisman, Stelli Muller-Madejowej czy Romy Ligockiej.
15:00 – „Na królewskim i mieszczańskim stole”, prow. Beata Brzozowska-Klimiuk
16:00 – „Margines społeczny dawnego Krakowa”, prow. Wojciech Zabielski
Nie taki Kraków piękny jak go malują, a przynajmniej nie zawsze i nie z każdej strony. Włóczędzy, hultaje, wagabundzi, biegunowie, murwy, żebracy, hazardziści, pijaczkowie przeróżni, zbiegli zakonnicy i niedoszli księża, żebracy i hazardziści maści różnistej. Bunty i rozruchy, bijatyki i pijatyki, szynki i speluny, kloaki i fekalia, smród i fetor. Spacer z niezwykłą, acz brudną opowieścią po dawnym Krakowie.
UWAGA! PRZEWODNIK UŻYWA WULGARYZMÓW!!!!
12 PAŹDZIERNIKA (niedziela):
12:40 – „Cmentarz w Tyńcu i okolica”, prow. Piotr Kapusta
Zwiedzanie jednego z mniejszych cmentarzy w Krakowie pozwoli nam odwiedzić groby takich osób jak ojciec Paweł Szczaniecki (i inni benedyktyni), Klementyna Żurowska czy związanych ze środowiskiem „Tygodnika Powszechnego: Jerzego Turowicza, Mariana Mamonia, Mieczysława Pszona. Hannę Malewską, Tadeusza Żychiewicza. Poznamy historię cmentarza, zobaczymy najstarsze zachowane na nim groby oraz jego najnowszą część. Usłyszymy opowieść o pochowanych w Tyńcu żołnierzach napoleońskich zmarłych w 1813 roku.
14:00 – „Kapliczki i krzyże przydrożne – Nowa Huta”, prow. Monika Hyla
Podczas spaceru dowiemy się o przydrożnych krzyżach i kapliczkach, kto dawniej strzegł domowego ogniska, kto chronił od pożaru i ognia namiętności, kto fundował kapliczki i się nimi opiekował, po co stawiano je przy drogach i rozdrożach a także wiele innych ciekawostek!
16:00 – „Nowa Huta od podwórka – Zachód”, prow. Ewa Kaczmarczyk
Mieszkałam w Hucie 30 lat, więc pokażę Wam ją dosłownie „od podwórka”.
Tym razem przejdziemy trasę „od placu Regana do Arki Pana”. Zobaczymy Plac Centralny, park, kino, teatr, domy kultury, a nawet prawdziwy czołg. Opowiem Wam o tragicznych momentach w walce o postawienie kościoła i o strajkach na początku stanu wojennego. Zobaczymy Syrenkę, Sfinksa i kamień z Księżyca, bo w Nowej Hucie, idealnym, socjalistycznym mieście miało być absolutnie wszystko! Jak w każdej utopijnej wizji…
18 PAŹDZIERNIKA (sobota):
10:00 – „Awantury o zabytki”, prow. Agnieszka Kuźma
Afery, burzymurki, nieudane pomniki – cóż, nie od razu zabytek zbudowano. W czasie zwiedzania dowiemy się, dlaczego pod osłoną nocy zamieniono figurę króla Jagiełły na pomniku Grunwaldzkim i kto był nieznanym fundatorem Grobu Nieznanego Żołnierza. Posłuchamy, kto chciał namalować w Barbakanie Panoramę Grunwaldzką i kogo Jan Zawiejski chciał „walić w mordę”. Poznamy okoliczności zastąpienia hejnalisty maszyną, a także zburzenia ratusza. Obejrzymy najbardziej udany pomnik, a także monument, który krakowianie chcieli usunąć.
10:00 – „Pomiędzy Krakowem i Kazimierzem, czyli wokół Stradomia”, prow. Beata Brzozowska-Klimiuk
12:00 – „Krakowski Kazimierz – fakty i mity”, prow. Ewa Kaczmarczyk
To jedyne takie miejsce w Krakowie, w Polsce, na świecie…
Kiedyś osobne miasto położone na wyspie, teraz część Krakowa.
Piękne kościoły, wyjątkowe synagogi, klimatyczne uliczki, tajemnicze podwórka…
Kazimierz chrześcijański i żydowski, dwie religie, dwie kultury. Ciekawostki, fakty i mity.
19 PAŹDZIERNIKA (niedziela):
10:00 – „Cmentarz Salwatorski”, prow. Emil Bajorek
Choć jest cmentarzem parafialnym, wyrósł na ważną nekropolię na mapie Krakowa. Poza Wawelem, Skałką i cmentarzem Rakowickim to tu spoczęło wielu zasłużonych Polaków. To tutaj pochowani są m.in. Andrzej Wajda, Stanisław Lem, Maria Jarema, Wiesław Dymny, Janusz Ingarden i wielu innych. Odkryjmy tę nastrojową nekropolię, o której pisano, że „lepszego miejsca na świecie ni ma, widok przepiękny, powietrze prima!”.
13:30 – „Historie podkrakowskie – Przeginia Duchowna”, prow. Piotr Kapusta
Ostatnia w 2025 roku wycieczka z cyklu „Historie podkrakowskie” poprowadzi nas przez Przeginię Duchowną. Uczestnicy spaceru usłyszą o ogólnej historii miejscowości (w szczególności II wojny światowej), poznają legendę dotyczącą pochodzenia jej nazwy, odwiedzą miejscową szkołę i OSP, zobaczą Kaplicę Najświętszej Marii Panny. Opowiemy również o znanych kiedyś, a dziś już zapomnianych postaciach takich jak sołtys Mikołaj Marchewka czy XIX-wieczny aktor Jan Kanty Galasiewicz.
16:00 – „Ezoteryczny Kraków”, prow. Wojciech Zabielski
Gdzie i jak przeprowadzano egzorcyzmy? Jak leczono impotencję? Czy ludzie pióra parali się spirytyzmem? Czym były klątwy? Który z polskich monarchów chciał z ołowiu wytwarzać złoto? Któremu królowi Bóg ustami wróżbity kazał abdykować? Czy w Krakowie był dr Faust? Kim był Twardowski? Gdzie w Krakowie straszy? Czy wykładano magię? Komu stawiano horoskopy? Na te i wiele innych pytań odpowiem w czasie tematycznej wycieczki: Ezoteryczny Kraków
25 PAŹDZIERNIKA (sobota):
10:00 – „Zaduszne ścieżki – spacer po Cmentarzu Rakowickim”, prow. Anna Stalmach
Wśród starych drzew i rzeźbionych pomników kryją się opowieści tych, którzy współtworzyli Kraków. Cmentarz Rakowicki to nie tylko nekropolia – to przestrzeń pamięci, zadumy i piękna. Spacer jego alejami pozwala dotknąć historii zapisanej w kamieniu i poczuć obecność przeszłości wśród szelestu liści. Tu sztuka spotyka się z pamięcią, a każdy nagrobek staje się opowieścią o życiu, miłości i przemijaniu. To cicha lekcja historii – bez pośpiechu, w rytmie kroków i wspomnień.
14:00 – „Muzeum Armii Krajowej”, prow. Emil Bajorek
Odkryj historię II wojny światowej w Polsce i szczególną rolę Armii Krajowej. Dowiedz się więcej na temat życia ludzi podczas wojny w Krakowie i w Polsce. Poznaj życiorys patrona Muzeum – generała Emila Fieldorfa „Nila”. Odkryj bohaterskie organizacje i ludzi za nimi stojących. Zobacz rekonstrukcję rakiety V2. Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila” prezentuje całościowo historię Armii Krajowej oraz II wojny światowej w okupowanej Polsce. Pokazuje również jak doszło do wybuchu wojny oraz co się działo z bohaterami po wojnie. Muzeum jest bardzo duże – spokojnie można spędzić tutaj pół dnia na zapoznawaniu się ze wszystkimi informacjami. Nasza wycieczka potrwa krócej – ma ona za zadanie zachęcić do poznawania historii i do powrotu w to miejsce.
16:00 – „Droga Królewska”, prow. Wojciech Zabielski
26 PAŹDZIERNIKA (niedziela):
14:30 – „Śladami Emancypantek”, prow. Agnieszka Kuźma
Podczas zwiedzania Krakowa śladami emancypantek poznamy biografie kobiet, które walczyły o prawa wyborcze, prawo do edukacji i prawa polityczne. Zobaczymy miejsce pierwszego strajku kobiet oraz posłuchamy o działalności Marii Dulębianki. Dowiemy się też jak wyglądały manify, z kim współpracowała Maria Turzyma, czym naraziła się konserwatystom Marcelina Kulikowska. Poznamy bliżej postać Kazimiery Bujwidowej i jej zasługi na rzecz równouprawnienia i edukacji kobiet. Posłuchamy także o pierwszych studentkach na Uniwersytecie Jagiellońskim.
16:00 – „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie – krakowskie zaduszki”, prow. Anna Stalmach
Kiedy wieczorne mgły spowijają ulice Krakowa, a dźwięk dzwonów niesie się nad miastem, dawne historie budzą się z ciszy. Gdy żywi wspominają zmarłych, granica między światami staje się cienka jak oddech.
W blasku latarni poszukamy śladów dawnych rytuałów i wierzeń: miejsc, gdzie płonęły latarnie umarłych, dźwięczały dzwonki dla konających, a ulicami przechodzili pokutnicy. Usłyszymy o dawnych cmentarzach, zarazach i o tym, jak krakowianie żegnali swoich bliskich – z wiarą, lękiem i nadzieją.
To spacer pełen refleksji i tajemnicy – między światłem świecy a cieniem przeszłości.
17:00 – „Szlak śmierci”, prow. Ewa Kaczmarczyk
Kraków tętni życiem i wydaje się, że w centrum miasta nie znajdziemy miejsc związanych ze śmiercią. Wystarczy jednak wiedzieć gdzie szukać, aby stanąć oko w oko z kostuchą…
Zapraszam na jesienny spacer, w czasie którego odkryjemy latarnię umarłych, dzwonki za konających, pozostałości po nieistniejących już cmentarzach i inne zabytki, które przypominają nam, że śmierć jest częścią naszego życia. Nie koniecznie końcem, o czym przekonacie się poznając duchy, powracające tu z zaświatów…

