„Kocham granice. Sierpień jest granicą między latem a jesienią; to najpiękniejszy miesiąc, jaki znam.”
~ Tove Jansson
Rozkoszujcie się więc tym wyjątkowym czasem wspólnie z nami podczas spacerów KROK ZA KROKIEM PO KRAKOWIE!
DRODZY SPACEROWICZE!
FORMULARZ NA SPACERY 24/25 SIERPNIA – AKTYWNY od 16 SIERPNIA, godz. 16:00
https://forms.gle/MnZJP5qtaHCszwLP8
3 sierpnia:
10:00 – „Legiony to żołnierska nuta”, prow. Tomasz Pridon
Kraków odegrał znaczącą rolę na drodze do przywracania Polsce niepodległości. To właśnie tutaj zrodziła się inicjatywa powstania Naczelnego Komitetu Narodowego i Legionów.
14:00 – „Dawna wieś Witkowice”, prow. Emil Bajorek
Witkowice od 1941 roku są częścią Krakowa – zostały przyłączone podczas niemieckiej okupacji. Choć dziś kojarzymy je z nowymi osiedlami i wiecznymi korkami na dawnych wiejskich, wąskich, niewydolnych uliczkach, to mają one ciekawą historię sięgającą średniowiecza. Zachowała się tu kaplica z XVII wieku, urządzenia Twierdzy Kraków oraz zabytkowe kapliczki. Podczas wycieczki usłyszymy historię tragicznego wybuchu prochowni w 1927 roku, w wyniku którego wprawdzie tylko 1 osoba zginęła, ale niemal 500 zostało rannych. Dowiemy się, ile budynków w Witkowicach i okolicznych wsiach zostało zniszczonych, zobaczymy również pozostałości prochowni.
18:00 – „Kraków austriacki”, prow. Agnieszka Kuźma
Jak wyglądały rządy austriackie w XIX wieku? Czy zostały jakieś ślady? W czasie zwiedzania dowiemy się, dlaczego Wyspiański odmówił przyjęcia etatu z rąk cesarza, i kto nazwał Franciszką Józefa I „ starym pierdołą”. Poznamy okoliczności dezercji Kacpra Pollera, a także wizyt cesarza w Krakowie. Posłuchamy o wydarzeniach związanych z powstaniem krakowskim i Wiosną Ludów. Zobaczymy jak zmienił się Rynek Główny i Wawel za panowania Austrii, który plac był niechcianym prezentem od Austriaków, a także dlaczego niesłusznie obwiniono zaborców o zburzenie ratusza.
Trasa: plac Matejki, Szpitalna, Floriańska, plac Mariacki, Sukiennice, plac Wszystkich Świętych, Grodzka, Wzgórze Wawelskie.
4 sierpnia:
10:00 – „Śladami prof. Szczupaczyńskiej”, prow. Elżbieta Wojas
Podczas spaceru przeniesiemy się do Krakowa przełomu wieków by podążyć tropem profesorowej Zofii Szczupaczyńskiej powołanej do życia przez Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego w cyklu powieści kryminalnych. Spróbujemy oddzielić fikcję literacką od prawdy i odnaleźć miejsca opisane na kartach powieści.
10:30 – „Hokus-Pokus. Czary i magia Krakowa”, spacer dla dzieci w wieku 4-7 lat, prow. Agnieszka Szczygieł-Pomysłownik
Spacer – warsztaty podczas, którego skupimy się na czarownicach, magach i zaklęciach z Krakowa. Będą legendy, zabawa ruchem i eksperymenty.
16:00 – „Śladami Noblistów”, prow. Agnieszka Kuźma
Kraków to miasto literatury, ale także miejsce związane z Noblistami. W czasie zwiedzania poznamy krakowskie adresy Henryka Sienkiewicza, zobaczymy kawiarnię, w której wypijał kawę ze śmietanką, a także poznamy okoliczności jego nieudanego małżeństwa. Odwiedzimy miejsca, w których można było spotkać Czesława Miłosza, dowiemy się, z którymi wydawnictwami współpracował i gdzie mieszkał. Podążymy też śladami Wisławy Szymborskiej, aby spojrzeć na Kraków jej oczami.
10 sierpnia:
10:00 – „Krakowscy drukarze i ich oficyny”, prow. Dominika Stęclik
To w Krakowie wytłoczono pierwszy druk w Polsce. Wiek XVI nazwano Złotym Wiekiem drukarstwa krakowskiego. Poznamy krakowskie oficyny wydawnicze.
15:00 – „Wesoły Barbakan”, spacer dla dzieci w wieku 9-12 lat, prow. Tomasz Skalik
Zapraszamy dzieci na interaktywny spacer po Krakowie: najmłodsi stoczą pojedynek na piankowe miecze, poznają krakowskie legendy i spotkają ich bohaterów. Wszystko w formie zabawy i na wesoło.
16:30 – „Wokół Rynku Podgórskiego”, prow. Agnieszka Kuźma
Podczas wycieczki poznamy dzieje kościoła św. Józefa i dowiemy się, na czym miał polegać „styl nadwiślański” Jana Sas-Zubrzyckiego. Zobaczymy tzw. podgórską Golgotę, kamienicę, w której w czasie wojny mieściły się zakłady krawieckie Juliusa Madritscha, a także dawną siedzibę MAGISTRATU. Na rynku odnajdziemy ślady dawnej linii tramwajowej, dowiemy się, skąd wyruszały omnibusy do Swoszowic i gdzie ostatnią noc przed wyjazdem spędził Fryderyk Chopin.
11 sierpnia:
10:00 – „Jak w trudnych czasach II wojny światowej kobiety dbały o urodę”, prow. Maria Plata
Kobiety II wojny światowej to bohaterki walczące jako sanitariuszki, łączniczki i kurierki , były odważne i piękne a jak dbały o swoją urodę dowiemy podczas spaceru.
11:20 – „Historie podkrakowskie – Rybna”, prow. Piotr Kapusta
Rybna jest starą miejscowością wzmiankowaną w 1337 roku. Podczas naszego spaceru poznamy ogólną historię miejscowości, rybniańskiej parafii i miejscowego kościoła omawiając również jego wnętrze.
Następnym punktem wycieczki będzie miejscowy cmentarz na terenie którego przybliżę biografię kilku pochowanych na nim osób. Wśród nich będą m.in. przedstawiciele rodziny Rostworowskich ze znanym
historykiem Emanuelem czy Heleną z Moszyńskich Rostworowskich, kilka ofiar II wojny światowej (Mieczysław Śryniawski, Stanisław Ryś, Antoni Sewiołek), osoby zasłużone dla szkoły (Gustaw Lisowski, Karolina Schmidt) czy artysta ludowy Michał Gier. Wspomnimy również o kaplicy cmentarnej, a na koniec kilka słów poświęcimy cmentarzowi cholerycznemu kryjącemu szczątki ofiar epidemii cholery z 1873 r.
Opowiemy o historii słynnej przed laty, a dziś już nieco zapomnianej mleczarni w Rybnej ze szczególnym uwzględnieniem ataku na nią 30 czerwca 1943 oraz skutków tamtej akcji. Podejdziemy w okolicę dworu
rodziny Rostworowskich gdzie nasze opowieści skupią się wokół historii tej rodziny oraz innych właścicieli posiadłości w Rybnej – rodziny Grossów, Walerego Wielogłowskiego i rodziny Jednowskich. W trakcie wycieczki będzie odwoływać się także do poprzednich spacerów z cyklu „Historie podkrakowskie”.
16:00 – „Rzeźby plenerowe i street art Nowa Huta”, prow. Monika Hyla
Rzeźby plenerowe to perełka Nowej Huty z lat 80tych… Poznamy abstrakcyjne kompozycje, tj. Oman 2; realistyczne, tj .Pomnik Matki Polki czy zabawne np. Niedziadki i wiele innych! Przy okazji zbadamy murale Nowej Huty.
17 sierpnia:
10:00 – „Spacer po Lasku Wolskim”, prow. Tomasz Pridon
Lasek Wolski to największa zielona enklawa na mapie Krakowa. Spacerując wytyczonymi szlakami zobaczymy zaciszne polany a także zabytki i bogatą przyrodę.
14:00 – „Łaciński Kraków”, prow. Emil Bajorek
Temat z pozoru nudny, a w praktyce ciekawy. Ileż bowiem łacińskich inskrypcji znajdziemy na krakowskich kościołach, kamienicach, a także na zamku? Co one ze sobą niosą? Czego lub kogo są cytatami? Ile nauk możemy z nich i dziś wyciągnąć? Czy Kraków niegdyś przemawiał po łacinie? Czym był ten język dla dawnego świata? Przekonajmy się na wycieczce! Może uda nam się dostrzec inskrypcję w języku starogreckim?
17:00 – „Aleje Trzech Wieszczów – część II”, prow. Piotr Kapusta
Druga część spaceru poprowadzi nas przez Aleję Mickiewicza i Aleję Słowackiego przybliżając ich dzieje, funkcje oraz wygląd tej okolicy przed ich powstaniem. Poznamy historię wybranych budynków znajdujących się przy nich i instytucji się w nich mieszczących. Wśród nich będą m.in. Akademia Górniczo-Hutnicza, Dom mieszkalny profesorów UJ, Radio Kraków czy Herbewo. Przejdziemy przez Park Krakowski im. Marka Grechuty, Plac Inwalidów, momentami środkiem Alei Trzech Wieszczów na odcinkach gdzie będzie to możliwe oraz przez Nowy Kleparz. Zwrócimy uwagę na pojawiające się na trasie tablice, a na koniec zobaczymy zachowany do dzisiaj Bastion III Kleparz.
18 sierpnia:
10:00 – „Nieistniejące kościoły”, prow. Elżbieta Wojas
„Gdyby nie było Rzymu tedy Kraków byłby Rzymem”. Liczne fundacje kościelne przejawem pobożności dawnych krakowian. Ich ślady pozostały w nazwach ulic i placów Starego Miasta.
11:00 – „Ale szopka – wystawa szopek u franciszkanów”, spacer dla dzieci w wieku 5-6lat, prow. Tomasz Skalik
W trakcie spaceru opowiemy o tradycji powstawania szopek oraz o tym, do jakich motywów krakowskich ona nawiązują. Opowiemy sobie o zabytkach oraz postaciach występujących w szopkach: Lajkoniku, Smoku Wawelskim, hejnaliście z wyższej wieży kościoła mariackiego i krakowiaku.
14:00 – „Szlakami Wielkiego Krakowa – Zakrzówek”, prow. Emil Bajorek
Zakrzówek kojarzy się dziś krakowianom z popularnym zalewem, ale przez wieki był osobną wsią z bogatą historią. Stały tu aż trzy dwory, zachowały się elementy Twierdzy Kraków, jest też ciekawostka dla miłośników kolei oraz muzyki Presleya. Mamy tu wreszcie jeden z krakowskich kopców, choć mniej znany i rzadziej odwiedzany. Wszystkie te miejsca odkryjemy podczas naszej wycieczki. Warto dodać, że NIE pójdziemy nad sam zalew. Skały Twardowskiego również dokładniej poznamy podczas osobnej wycieczki.
24 sierpnia:
10:00 – „Węgierskie ślady w Krakowie”, prow. Tibor Bartos
Na ogół nie uświadamiamy sobie jak mocno kultury polska i węgierska oddziaływały na siebie. To nie tylko św. królowa Jadwiga i św. Kinga ale wiele innych ciekawych postaci i miejsc.
14:00 – „Ukraiński Kraków”, prow. Emil Bajorek
Ukraińcy w Krakowie kojarzą nam się przede wszystkim z historią ostatnich dziesięciu lat, zwłaszcza z wojenną migracją, tymczasem ich obecność w Krakowie da się datować od średniowiecza. Już w XV w. przybywali do Krakowa studenci z Rusi. W XVIII wieku pojawił się tu zakon bazylianów. To w Krakowie pod koniec XV w. Szwajpolt Fiol jako pierwszy na świecie wytłoczył cyrylicą cztery prawosławne księgi liturgiczne w języku cerkiewnosłowiańskim. W czasach austriackich i w okresie II RP mieszkało w Krakowie dużo ukraińskiej inteligencji i kolejarzy. Na wycieczce nie pominiemy również historii II wojny światowej i miejsc z nią związanych oraz powolnego odradzania się kultury ukraińskiej od lat 90. XX wieku. Co więcej, wycieczka się odbędzie w chyba najważniejsze święto dla ukraińskiej państwowości – Dzień Niepodległości Ukrainy.
17:00 – „Wielcy prezydenci Krakowa”, prow. Agnieszka Kuźma
Kraków w przeszłości miał szczęście do prezydentów obdarzonych charyzmą i wizją nowoczesnego miasta. W czasie zwiedzania poznamy ich sylwetki i dowiemy się, jak zmieniali Kraków. Posłuchamy, kto zaczął brukować ulice i podwoił dochody bez zwiększania podatków. Dowiemy się, kto uratował Sukiennice przed zburzeniem, jakie budowle zyskał Kraków w latach 80-tych XIX wieku, kiedy w mieście uruchomiono wodociągi miejskie. Poznamy prezydenta, kto opracował projekt „wielkiego Krakowa” i jego następcę nazywanego dobrym duchem wszystkich budynków Krakowa.
25 sierpnia:
10:00 – „Śladami prof. Szczupaczyńskiej”, prow. Elżbieta Wojas
Podczas spaceru przeniesiemy się do Krakowa przełomu wieków by podążyć tropem profesorowej Zofii Szczupaczyńskiej powołanej do życia przez Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego w cyklu powieści kryminalnych. Spróbujemy oddzielić fikcję literacką od prawdy i odnaleźć miejsca opisane na kartach powieści
10:00 – „Spacer wodny bulwarami wiślanymi i legendami o zwierzyńcu”, prow. Monika Hyla
Dlaczego muzeum Manggha ma kształt fali, co zrobił pies Dzik że trafił na pomnik, który król jako pierwszy sprowadził lwy na Wawel? Na te pytania i wiele innych odpowiemy podczas spaceru! Prowadzi przewodnik z patentem żeglarza
11:30 – „Historie podkrakowskie – Rączna”, prow. Piotr Kapusta
Uczestnicy spaceru dowiedzą się skąd wzięła się nazwa „Rączna” i co ona oznacza, kiedy miejscowość ta pojawia się w źródłach historycznych, czym przed wiekami zajmowali się jej mieszkańcy, jakie słynne osoby odwiedzały wieś czy w jakich filmach „wystąpiła” Rączna. Trasę wycieczki stworzy kilku punktów. Pierwszym z nich będzie kapliczka Sobieskiego przy której opowiemy o faktach i legendach związanych z tym obiektem. Następnie udamy się do kościoła pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Poznamy tam nie tylko historię samej świątyni, ale też różne wydarzenia z Rącznej z XX wieku ze specjalnym uwzględnieniem I i II wojny światowej oraz okresu międzywojennego. Kolejny przystanek zrobimy pod kaplicą Gruców-Posmysiów z 1929 r. Posłuchamy przy niej nie tylko o wizycie Karola Wojtyły w 1971 r. w Rącznej, ale również o projekcie „Plecionkarskim Szlakiem Wisły”, który był realizowany w tej miejscowości w 2009 r. Zatrzymamy się także pod słynnym wśród miejscowych domem Ciotki Packi gdzie opowiem kilka zdań o jej właścicielce – Zofii Pac. Udamy się również pod szkołę podstawową. Jej dzieje poznamy poprzez historię kolejnych budynków szkolnych oraz zasłużonych dla niej nauczycieli – w szczególności poświęcając uwagę Janowi Kałuskiemu, Romanowi Maciejowi Staszelowi, Franciszkowi Chorążemu i Marii Kapuście. Zobaczymy też cmentarz choleryczny ofiar epidemii z 1847 r. Uczestnicy wycieczki poznają tam dawne zwyczaje związane z pochówkami, dowiedzą się gdzie w naszych okolicach znajdują się inne cmentarze choleryczne. Ostatnim punktem na naszej rączniańskiej trasie będzie Cracovia Training Center.
